Reklama
A A A

Dociski śrubowe

Śruba jest elementem występującym najczęściej w konstrukcji me­chanizmów mocujących. Można ją stosować do mocowania bezpośredniego oraz pośredniego przy użyciu płytek dociskowych, zarzutek, podkładek itp. elementów. Mocowanie bezpośrednie jest wprawdzie najprostsze, należy go jednak unikać, że względu na możliwość uszkodzenia obrobionej powierzchni oraz odkształcenia przedmiotu na skutek dużych nacisków jednostkowych. Z tych względów zastosowanie tego sposobu należy ograniczyć do moco­wania na powierzchniach surowych i to w przypadkach, kiedy nie jest wymagany zbyt duży docisk. Zamocowanie przedmiotów za pomocą śrub odbywa się najczęściej przy użyciu docisków płytkowych. W normie PN/M-61053 określono trzy od­miany tych docisków (przedstawiono je wraz z przykładami zastosowania na rys. 121); przesuwne z otworem gwintowanym — rys. 121a, prze­ suwne z rowkiem — rys. 12lb i skrętne — rys. 121c. Użycie dwóch pod­kładek: wklęsłej i wypukłej w przypadkach docisku z otworem gwintowa­nym zapobiega zginaniu lub złamaniu środkowej śruby. Zadaniem sprę­żyny jest podtrzymanie docisku w czasie, gdy jest on zdjęty z przedmiotu. Przykład rozwiązania, w którym za pomocą jednej nakrętki uzyskuje się zamocowanie kadłuba silnikowego w dwóch punktach, pokazano na rys. 122. Często stosowanym rodzajem docisków śrubowych są dociski wahliwe. Na rys. 123 przedstawiono jedną z lepszych konstrukcji tego typu. Do zalet jej należy zaliczyć to, że śruba dociskowa °' jest obracana za pomo­cą bardzo wygodnej rę­kojeści oraz że nakrętka tworzy wymienną tu­lejkę wkręcaną w żeli­wny korpus przyrządu. Poza dociskami płyt­kowymi i wahliwymi stosowane są również dociski widlaste i koryt­kowe. Na rys. 124a po­kazano przykład zasto­sowania docisku widlastego, a na rys. 124b, — docisku korytkowego. Przy mocowaniu za pomocą śrub wygodne jest stosowanie tzw. za-rzutek i podkładek z wycięciem. Mocowanie za pomocą śruby i zarzutki przedstawiono na rys. 125. Mechanizm ten działa w sposób następujący. Po założeniu obrabianego przedmiotu 1 nakładamy płytkę dociskową 2 i prze­suwamy zarzutkę 3 pod nakrętkę śruby mocującej 4. Ostateczne zamoco­wanie odbywa się przez dokręcenie nakrętki kluczem. Po przeprowadzeniu obróbki nakrętkę jedynie luzuje się i po odchyleniu zarzutki można przed­miot zdjąć. Zamiast zarzutki można stosować podkładkę z wycięciem (rys. 126). Przebieg postępowania jest taki sam z tą tylko różnicą, że po obróbce za­miast odchylenia zarzutki następuje wyjęcie pod­kładki. Wymiar zewnę­trzny nakrętki musi być mniejszy, w przypadku użycia zarzutki, od otworu w płytce dociskowej, a w przypadku użycia podkła­dki — od średnicy wew­nętrznej obrabianego przedmiotu.