Reklama
A A A

Dokładność wymiarów

W zakresie wymiarów średnic i długości pojęcie dokładności jest sto­sunkowo proste i zrozumienie go nie sprawia zasadniczych trudności. W przypadku, kiedy konieczne jest, aby wymiar rzeczywisty nie odbiegał zbytnio od wymiaru nominalnego (teoretycznego), należy wymiar nomi­nalny na rysunku tolerować, tj. podać wymiary graniczne, między który­mi powinien znaleźć się wymiar rzeczywisty przedmiotu. W Polsce od 1 maja 1954 r. obowiązuje układ tolerancji śre­dnic podany w normach PN/M-02201-02286 (przed tym obowiązywał układ tolerancji średnic oparty na międzynarodowym układzie ISA). 1) Układ ten obejmuje 10 klas dokładności wykonania. Klasy są oznaczone liczbami: 1, 2, 2a, 3, 3a, 4, 5, 7, 8, 9. Najwyższa dokładność jest określona klasą 1, najniższa — klasą 9. W tabl. 4 podano przykłady stosowania poszczególnych klas dokładności w budowie szybkobieżnych silników spalinowych. W przypadkach, gdy wymagana dokładność wykonania elementów sil­nika jest technicznie nieosiągalna lub ekonomicznie nieopłacalna przy da­nym wyposażeniu warsztatu, stosujemy selekcję polegającą na tym, że elementy danego zespołu wybrane według zawężonych tolerancji i od­powiednio ze sobą skojarzone dają w wyniku zespół o przepisowym dzia­łaniu. Wykonane z szerszymi tolerancjami elementy dzielimy na odpo­wiednią ilość grup wymiarowych o zawężonych tolerancjach i oznaczamy tym samym numerem lub kolorem grupy, które należy łączyć ze sobą, aby otrzymać założoną tolerancję pasowania i całkowitą zamienność. Za­gadnienie zamienności selekcyjnej omówione zostanie szerzej w rozdziale „Montaż silnika".