Poprzednio wspomniano o znaczeniu dokumentacji z punktu widzenia dyscypliny technologicznej. Rozpatrzmy zasadnicze dokumenty technologiczne, których sporzą­dzenie jest niezbędne dla pracy oddziałów obróbki mechanicznej zakładów samochodowych i ciągnikowych. Pierwszym i najważniejszym dokumentem jest karta technologiczna (operacyjna). Karty technologiczne zawierają głównie następujące dane: dane o obrabianej części (jej nazwa, numer, ilość sztuk przypada­jąca na jedną maszynę); dane dotyczące półfabrykatu (jego rodzaj, nazwa i marka mate­riału, z którego jest wykonany, przekrój, jeśli chodzi o materiał prętowy, jego wymiary itd.); nazwy operacji, ich numery; dane o maszynach (nazwy i numery obrabiarek, na których należy wykonać obróbkę); dane o przyrządach oraz narzędziach skrawających i pomiarowych (nazwy i wymiary); dane o warunkach skrawania (posuw, liczba obrotów, szybkość skrawania); czasy elementarne potrzebne do obróbki i normę czasu: kategorię pracy. W biurach projektowych w kartach operacyjnych podaje się dokład­niejsze wiadomości o projektowanych warunkach skrawania i wszystkie obliczeniowe składniki norm czasu. Normą techniczną czasu na daną operację nazywamy minimalny, nie­zbędny w danych warunkach produkcyjnych czas wykonania danej ope­racji przy wszystkich normalnych warunkach pracy. Techniczne normy czasu nie są stałe; zmieniają się one w sposób pro­gresywny w miarę wzrostu kulturalnego i technicznego poziomu robotni­ków i w miarę udoskonalania procesu technologicznego. Progresywne normy techniczne winny odpowiadać najracjonalniejszemu przebiegowi procesu produkcyjnego, odzwierciedlającemu współczesne, najbardziej postępowe metody technologiczne, najlepszemu wykorzystaniu urządzeń i wyposażenia przez zastosowanie optymalnych warunków obróbki i uwzględniać racjonalną organizację pracy, stanowiącą odbicie doświad­czenia przodowników i nowatorów produkcji. Przez normalne warunki pracy rozumie się: prawidłowe opracowanie operacji z punktu widzenia doboru obra­biarki i jej uzbrojenia (przyrządów i narzędzi); zastosowanie obrabianego metalu o własnościach odpowiadających rysunkowi wykonawczemu części; najkorzystniejsze w danych warunkach parametry skrawania; odpowiednie dla danej pracy kwalifikacje robotnika; należyty stan obrabiarki i przyrządu; normalna jakość narzędzia; zaopatrywanie stanowiska roboczego we właściwym czasie i bez przerw we wszystko, co jest potrzebne do wykonania operacji. Norma czasu składa się z następujących składników: 1) czasu głównego (maszynowego lub maszynowo-ręcznego); czasu pomocniczego (na ustawienie, zamocowanie i zdjęcie obra­bianej części, na sterowanie obrabiarką, dokonywanie pomiarów w czasie obróbki); czasu na techniczną obsługę miejsca pracy (sprzątanie wiórów w czasie pracy, zmiany narzędzia z powodu jego stępienia się lub wyrów­nywanie ściernicy przy robotach szlifierskich, smarowanie obrabiarki w czasie jej pracy); • czasu na organizacyjną obsługę miejsca pracy (przygotowanie miejsca pracy i jego sprzątnięcie, jeśli czynności te są wykonywane w czasie normalnej pracy, i na przekazywanie pracy przez jedną zmianę drugiej); 51 czasu na zaspokojenie potrzeb pracownika. Przy obróbce na obrabiarkach o pracy ciągłej do czasu pomocniczego zalicza się wyłącznie czas na przesuwanie stołu lub narzędzia z jednej pozycji na drugą i na jałowe ruchy wrzecienników lub stołów. Do obliczania normy czasu wykorzystuje się odpowiednie norma­tywy dotyczące warunków skrawania (do wyznaczania czasu głównego), normatywy czasu pomocniczego i czasu obsługi miejsca pracy.. gdzie: L — ogólna długość drogi narzędzia; sm — prędkość ruchu narzędzia na minutę (zwykle posuw) w kierunku, w którym określono dłu­gość L. Ten wzór dla poszczególnych rodzajów robót na obrabiarkach można wyrazić w różny sposób. Tylko czas główny i pomocniczy oblicza się wg zabiegów. Czas na obsługę techniczną i organizacyjną określa się przy uwzględnieniu całości operacji.