Reklama
A A A

Jak powinien zachowywać się samochód w czasie jazdy i od czego to zależy

Statecznością samochodu nazywamy jego zdolność do dobrego trzy­mania się drogi, równowagi na zakrętach i pochyłościach bez zarzu­cania oraz stateczną pracę elementów zawieszenia bez drgań lub „wa­chlowania" kół. Stateczność samochodu jest tym większa, im niżej znajduje się środek ciężkości oraz im większy jest rozstaw osi i kół. Samochody Warszawa można zaliczyć do grupy samochodów sta­tecznych ze względu na wielkość rozstawu osi, wynoszącą 2700 mm i rozstaw kół przednich 1395 mm. Złe trzymanie się drogi, skłonność do zarzucania oraz drganie kół przednich jest często wynikiem złego stanu technicznego samochodu, a przede wszystkim nieprawidłowego ustawienia kół przednich (pochylenia, wyprzedzenia sworznia zwrot­nicy, zbieżności), niewłaściwej regulacji hamulców, luzów w układzie kierowniczym lub w łożyskach kół, uszkodzenia obręczy kół, niewy-ważenia kół, źle wulkanizowanych opon, niewłaściwego ciśnienia w ogumieniu itp. W czasie jazdy na wprost samochody Warszawa prowadzą się lek­ko, bez wysiłku. Jeżeli w czasie jazdy samochód ściąga w lewo lub prawo, drży układ kierowniczy i całe nadwozie, to przyczyny tego stanu mogą być następujące: nieprawidłowe ustawienie geometrii przedniego zawieszenia, nieprawidłowe ustawienie układu kierowniczego, nieprawidłowe wyregulowanie luzów w łożyskach piast kół przed­nich, niewyważenie kół, niewłaściwe ciśnienie w ogumieniu, niewłaściwa regulacja układu hamulcowego lub niewyważenie je­go elementów. Sposoby regulacji i parametry techniczne podane są w dalszych rozdziałach książki. Zagadnienie prowadzenia samochodu na zakrę­tach wymaga na wstępie wyjaśnienia podstawowych zasad kinema­tyki, występujących przy ruchu po łuku. Podczas jazdy na zakręcie przednie koła samochodu są skręcone i ustawione w ten sposób, że wszystkie koła toczą się po łukach o wspólnym środku O i samochód stanowi całość obracającą się wo­kół tego środka. W takich warunkach ruchu występuje siła odśrodkowa. Kierunek jej działania przechodzi zawsze przez środek O i środek ciężkości cia­ła poruszającego się po łuku. W przypadku jazdy samochodu na zakręcie można siłę odśrodkową oznaczyć jako siłę Pr, przyłożoną w środku ciężkości samochodu (rys. 1.21) i skierowaną na zewnątrz łuku. Wielkość siły odśrodkowej wynosi. gdzie: G — ciężar samochodu, g — przyspieszenie ziemskie równe 9,81 m/s2, v — prędkość w m/s, r — promień łuku w m, po którym porusza się środek ciężkości samochodu Siła Pr wzrasta proporcjonalnie do kwadratu prędkości i odwrot­nie proporcjonalnie do promienia łuku. Siła dośrodkowa, występująca jako boczna reakcja jezdni, jest su­mą sił, które działają w miejscach zetknięcia się kół z jezdnią. W wy­niku działania tych dwóch sił w różnych płaszczyznach występuje tendencja do wywrócenia samochodu na zewnątrz zakrętu. Przejawia się to przechyleniem nadwozia, dodatkowym obciążeniem zewnętrz­nych kół i odciążeniem wewnętrznych. Ponadto wielkość dopuszczalna siły Pr ograniczona jest przyczep­nością kół do jezdni. Gdy siła odśrodkowa będzie większa od przodu, czyli tzw. zarzucanie samochodu. Przy skręcaniu samochodu w lewo lub prawo koła przednie ścią­gają samochód w kierunku ruchu, a tym samym zmniejsza się poślizg kół przednich. Wiąże się to również z systemem napędu kół. Właściwe trzymanie się drogi przez samochód zależy w znacznym stopniu od sprawnie działających amortyzatorów, stanu ogumienia, ciśnienia w ogumieniu, równomiernego rozłożenia obciążenia wzglę­dem osi symetrii (niezależnie od stanu nawierzchni, po której odby­wa się ruch). W przypadku zarzucenia tyłu należy zareagować skręceniem kół przednich w tę samą stronę, w którą zarzucił tył pojazdu. W takich sytuacjach trzeba wykazać duże opanowanie i niekiedy korekty kie- runku ruchu wykonać kilka razy. Należy również przywrócić działanie siły napędzającej tylne koła przez zwiększenie z wyczuciem (delikatnie) nacisku na pedał przyspieszenia.