Przy dużej liczbie ogniw łańcucha wymiarowego i małej tolerancji ogni­wa zamykającego (luzu lub wcisku) dokładność obróbki konieczna do uzy­skania całkowitej zamienności może w dużym stopniu skomplikować pro­dukcję i znacznie przekroczyć granice ekonomicznej dokładności obróbki. W tych przypadkach trzeba albo zrezygnować z całkowitej zamienności i poprzestać na indywidualnym dopasowaniu składanych elementów, albo wprowadzić do konstrukcji danego mechanizmu element kompensacyjny, umożliwiający w określonych granicach regulowanie jednego z wymiarów (stąd wynika stosowane niekiedy określenie — zamienność konstrukcyjna). W ten sposób montaż z zastosowaniem kompensacji umożliwia utrzymanie ustalonych granic dokładności danego łańcucha wymiarowego przez zmia­nę wielkości jednego z góry wybranego ogniwa, podczas gdy obróbka po­zostałych ogniw łańcucha odbywa się z zastosowaniem tolerancji najwła­ściwszych dla istniejących warunków produkcji. Wielkość kompensującego ogniwa można regulować dwoma sposobami: 1) przez zastosowanie specjalnego elementu kompensacyjnego, jak np. podkładki, tulejki dystansowej itp.; 2) przez zmianę położenia jednego z elementów, np. śruby, klina itp. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z kompensacją nieciągłą (skokami) ponieważ istnieje tylko pewien komplet elementów kompensa­cyjnych, w drugim zaś — z kompensacją ciągłą. Zastosowanie kompensacji umożliwia uzyskanie dużej dokładności i ja­kości montażu, ułatwia użytkowanie maszyn i zwiększa czas ich pracy. Z tych względów montaż z zastosowaniem kompensacji spotyka się często, zwłaszcza w produkcji seryjnej. Typowym przykładem zastosowania kom­pensacji w silnikach spalinowych może być regulacja luzu w układzie rozrządu za pomocą śruby osadzonej w dźwigience zaworowej. Zastosowanie montażu z kompensacją uzależnione jest od konstrukcji silnika i poszczególnych jego mechanizmów; dlatego też metoda ta może być stosowana tylko w tych przypadkach, kiedy w konstrukcji danego mechanizmu od razu przewidziany jest element kompensacyjny lub też jego wprowadzenie nie jest ograniczone względami konstrukcyjnymi.