Obsługa kadłuba, głowicy i miski olejowej
Obsługa techniczna kadłuba, głowicy i miski olejowej silnika sprowadza się do:
utrzymywania powierzchni zewnętrznych w należytej czystości,
przestrzegania szczelności połączeń,
sprawdzania elementów mocujących,
usuwania osadów węglowych z cylindrów i kamienia kotłowego z przestrzeni wodnych kadłuba i głowicy. Utrzymanie silnika w czystości świadczy nie tylko
o kulturze kierowcy, ale jest też gwarancją wczesnego wykrywania nieszczelności połączeń, wycieków i pęknięć. Usuwanie wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń z powierzchni silnika i jego otoczenia powinno poprzedzać wszystkie inne czynności obsługowe. Szczególnie ważna jest czystość powierzchni silników chłodzonych powietrzem. Brud tworzy na nich warstwę izolacyjną, znacznie zmniejszającą skuteczność chłodzenia. Prowadzi to do przegrzewania silnika i nadmiernego zużywania się jego części.
Częstymi objawami niesprawności silnika są wycieki oleju spod pokrywy głowicy, miski olejowej lub pokrywy napędu rozrządu. Ich przyczynami są uszkodzone albo niewłaściwie założone uszczelki, nie dokręcone śruby mocujące lub odkształcone powierzchnie uszczelniające pokryw. W celu usunięcia tych niesprawności należy dokręcić śruby mocujące, a jeżeli to nie wystarczy — wymienić uszkodzone uszczelki na nowe. Klejenie uszczelek korkowych lub zastępowanie ich kartonowymi daje bardzo słabe rezultaty. Przy zakładaniu nowych uszczelek należy zwracać uwagę na czystość powierzchni uszczelniających oraz na właściwą kolejność dokręcania śrub mocujących pokrywę, w celu uniknięcia pofałdowania uszczelki. Elementy z odkształconymi powierzchniami uszczelniającymi należy kierować do naprawy.
-Przedmuchy spalin pomiędzy cylindrami, do przestrzeni wodnej lub na zewnątrz silnika świadczą o uszkodzeniu uszczelki głowicy. Następstwem takiego uszkodzenia może być przedostawanie się wody do cylindra lub do otworów, przez które przechodzą laski popychaczy i dalej do miski olejowej. Uszkodzoną uszczelkę należy wymienić na nową, zdejmując w tym celu głowicę. Aby zdjąć głowicę, należy spuścić wodę z układu chłodzenia, odłączyć złącze chłodnicy, zdjąć przymocowany do głowicy osprzęt silnika i odkręcić nakrętki śrub. Następnie obraca się kilkakrotnie wałem korbowym silnika tak, aby ciśnienie sprężania uniosło nieco głowicę. Głowicę unosi się za pomocą specjalnych uchwytów, najczęściej wkręcanych w gwintowane otwory świec lub w inne gwintowane otwory. Zakładając nową
uszczelkę należy jej powierzchnie nasmarować lekko olejem silnikowym lub sproszkowanym grafitem. Powierzchnie uszczelniające głowicy i kadłuba należy dokładnie oczyścić, uważając, żeby nie zanieczyścić przy tym gładzi cylindrów. Przy zakładaniu głowicy należy przestrzegać kolejności dokręcania śrub podanej w instrukcji obsługi. Na rys. 4.1 przedstawiono przykładowo kolejność dokręcania śrub głowicy silnika samochodu Polski Fiat 125p. Śruby głowicy należy dokręcać za pomocą klucza dynamometrycznego, ograniczającego moment do wartości określonej w instrukcji. W podanym przykładzie samochodu Polski Fiat 125p moment ten powinien wynosić 90 N-m. Zbyt słabe dokręcenie może spowodować objawy podobne do występujących przy uszkodzonej uszczelce. Za mocne dokręcenie może doprowadzić do u-szkodzenia głowicy (odkształcenie, pęknięcie) lub zniszczenia śrub. Głowice żeliwne należy ponownie dokręcić po nagrzaniu silnika. Głowice ze stopów lekkich dokręca się tylko na zimno.
Każde zdjęcie głowicy należy wykorzystać do usunięcia osadów węglowych (tzw. nagaru), zbierających się na ściankach komór spalania i przewodów wylotowych, denkach tłoków i grzybkach zaworów. Nagar usuwa się miękką szczotką drucianą lub miękkim skrobakiem, uważając, żeby nie porysować powierzchni denek tłoków i komór spalania. W czasie czyszczenia należy osłaniać szczeliny między tłokami a cylindrami, żeby nie zanieczyścić gładzi. Po każdym usuwaniu osadów węglowych należy wymienić olej w silniku.
Poza usuwaniem osadów węglowych należy również okresowo usuwać kamień kotłowy, osiadający na ściankach przestrzeni wodnych kadłuba i głowicy silnika. Czynność ta zostanie omówiona w rozdziale o obsłudze układu chłodzenia.
Oprócz wymienionych czynności do obsługi kadłuba należy także sprawdzanie stanu zawieszenia silnika w ramie lub elementach nośnych nadwozia. Należy przy tym sprawdzać stan poduszek gumowych, śrub i zabezpieczeń.