Usterki obwodu zapłonowego należą do najczęstszych przyczyn niesprawności pojazdów. Elementy obwo­du zapłonowego można sprawdzać osobno (po wymontowaniu ich z samochodu) lub łącznie (w samochodzie) za pomocą urządzeń diagnostycznych. Wymontowane z samochodu cewki, kondensatory, świece, aparat zapłonowy itp. można sprawdzać za pomocą specjalnych przyrządów lub na uniwersalnych stanowiskach do badań i regu­lacji zespołów instalacji elektrycznej (np. na stanowisku przed­stawionym na rys. 7.22). Na rys. 7.23 pokazano przykładowo przyrządy Crypton i Bosch do badania cewek zapłonowych i kondensato­rów. Przyrząd Bosch wyposażony jest w iskiernik umożliwia­jący ocenę jakości wytwarzanej iskry. W skład przyrządu Cryp­ton wchodzi miernik z podziałką przystosowaną do oceny stanu technicznego cewek i kondensatorów. Przyrząd umożliwia wykry­cie przerw w obwodzie cewki, uszkodzeń izolacji oraz zwarć w uzwojeniu. Badania kondensatorów polegają na sprawdzeniu stanu izolacji oraz pojemności. Uszkodzonych cewek ani kondensatorów nie naprawia się, lecz wymienia na nowe. Stan techniczny świec ocenia się porównując iskrzenie świecy sprawdzanej z iskrzeniem świecy wzorcowej. Próbę wy­konuje się w komorze ze sprężonym powietrzem. Dość powszech­nie stosuje się przyrząd do sprawdzania i piaskowania świec (rys 7.24). Świecę czyści się za pomocą strugi piasku, następnieprzedmuchuje się ją sprężonym powietrzem i jeszcze raz piasku­je. Po oczyszczeniu świecę wkręca się do komory kontrolnej i sprawdza kształt i kolor iskry, porównując je z iskrzeniem świe­cy wzorcowej. Do obserwacji służy specjalny wziernik z luster­kiem. Podczas badania ciśnienie w komorze jest zbliżone do ciś­nienia panującego w cylindrze silnika w chwili zapłonu. W skład przyrządu, oprócz urządzenia do piaskowania, wchodzi kompletne urządzenie zapłonowe wytwarzające napięcie 10 kV. Składa się ono z cewki, kondensatora, przycisku włączającego oraz przewo­du wysokiego napięcia zakończonego zaciskiem. Ponadto w skład przyrządu wchodzi manometr oraz komplet tulejek redukcyjnych do świec o różnych średnicach gwintu. Aparaty zapłonowe najwygodniej jest badać na uniwersalnych stanowiskach do badania i regulacji zespołów in­stalacji elektrycznej, czyli na tzw. stołach probierczych. Na rys. 7.25 przedstawiono aparat zapłonowy zamontowany na uniwer­salnym stanowisku Bosch. Badania takie obejmują: sprawdzenie prawidłowości kształtu krzywki przerywacza, sprawdzenie dzia­łania regulatorów kąta wyprzedzenia zapłonu oraz sprawdzenie obwodu wysokiego napięcia. Aparat zapłonowy ustawia się na stanowisku w specjalnym uchwycie, łącząc wałek rozdzielacza z urządzeniem napędowym. Następnie łączy się przewód wysokiego napięcia cewki zapłono­wej z pierścieniem podziałki kątowej wirującego iskiernika ) i włącza się napęd rozdzielacza. Przy ustalonej prędkości obroto­wej rozdzielacza obserwuje się iskry na wirującym iskierniku. Powinny one przeskakiwać w równych odstępach na obwodzie iskiernika. Jeżeli różnice odstępów na podziałce kątowej prze­kraczają ±1,5°, to należy wymienić lub naprawić krzywkę, gdyż kształt jej nie jest prawidłowy. Sprawdzenie działania regulatora kąta wyprzedzenia zapłonu polega na wykonaniu jego charakterystyki i porównaniu jej z charakterystyką podaną w dokumentacji fabrycznej. Działanie odśrodkowego regulatora kąta wyprzedzenia zapło­nu sprawdza się odczytując na podziałce kątowej wirującego iskiernika zmiany kąta wyprzedzenia zapłonu w funkcji pręd­kości obrotowej wałka rozdzielacza. Na rys. 7.26 przedstawiono przykładowo charakterystykę aparatu zapłonowego stosowanego w samochodzie Polski Fiat 125p. Na wykresie naniesione jest pole tolerancji, w jakim powinna zmieścić się charakterystyka spraw­dzanego regulatora. Jeżeli wyniki badań nie mieszczą się w polu tolerancji, należy odpowiednio zmienić naciąg sprężyn ciężarków regulatora. W podobny sposób sprawdza się działanie podciśnieniowego regulatora kąta wyprzedzenia zapłonu, lecz jego charakterystykę wykonuje się przy stałej prędkości obrotowej wałka rozdzielacza, natomiast zmienia się podciśnienie działające na przeponę regu­ latora. W tym celu komorę regulatora łączy się giętkim przewo­dem z pompką stanowiącą wyposażenie stanowiska. Podczas po­miaru ciężarki regulatora odśrodkowego powinny być zabloko­wane lub prędkość obrotowa, przy której wykonuje się charakte­rystykę, powinna być tak duża, by ciężarki te oparły się o ogra­niczniki. Obserwując wskazania manometru, reguluje się za po­mocą pompki podciśnienie, działające na przeponę regulatora, i na kątowej podziałce wirującego iskiernika odczytuje się zmia­ny kąta wyprzedzenia zapłonu. Na rys. 7.27 przedstawiono przykładowo charakterystykę pod­ciśnieniowego regulatora aparatu zapłonowego samochodu Polski Fiat 125p. Na wykresie zaznaczone jest pole tolerancji. Jeżeli charakterystyka regulatora badanego nie mieści się w polu tole­rancji, należy za pomocą odpowiednich podkładek zmienić nacisk sprężyny działającej na przeponę. W celu sprawdzenia obwodu wysokiego napie-c i a końcówki przewodów wysokiego napięcia łączy się z elek­trodami iskiernika wchodzącego w skład stanowiska badawczego. Napędzając wałek aparatu zapłonowego (współpracującego z cew­ką) sprawdza się równomierność wytwarzania iskry. Jeżeli w ob- wodzie wysokiego napięcia nie ma uszkodzeń, między elektroda­mi iskiernika ustawionymi w odległości 7 mm równomiernie prze­skakują jasnofioletowe iskry. Równomierność wytwarzania iskier sprawdza się przy różnych prędkościach obrotowych wałka napę­du rozdzielacza. Stan techniczny kompletnego obwodu zapłono­wego bez demontowania go z samochodu najczęściej spraw­dza się za pomocą zestawów aparatury diagnostycznej, umożli­wiających testowanie instalacji elektrycznej pojazdu, a także sprawdzanie stanu technicznego silnika. Na rys. 7.28 przedstawio­no przykładowo zestaw diagnostyczny firmy Crypton. Składa się on z przesuwnego stojaka, zawierającego w górnej części podsta­wowe urządzenia badawcze, w dolnej zaś — pojemniki na dodat­kowe wyposażenie. W skład podstawowych urządzeń badawczych wchodzą: oscyloskop do kontroli pracy obwodu zapłonowego, przyrząd do sprawdzania kątów wyprzedzenia zapłonu za po­mocą lampy stroboskopowej, przyrząd do sprawdzania odśrodkowego i podciśnieniowego regulatora kąta wyprzedzenia zapłonu, urządzenie do sprawdzania cewek zapłonowych i kondensa­torów, przyrząd do dokładnego pomiaru prędkości obrotowej wału korbowego silnika, analizator spalin, urządzenie do sprawdzania szczelności cylindrów, manowakuometr do pomiarów podciśnienia i nadciśnienia. Zakres sprawdzanych parametrów można w miarę potrzeby rozszerzać stosując wyposażenie dodatkowe. Zestaw diagnostycz­ny firmy Crypton umożliwia nie tylko stwierdzenie niespraw­ności, lecz również zlokalizowanie jej. Do sprawdzania obwodu zapłonowego najbardziej przydatny jest oscyloskop. Umożliwia on obserwację zmian napięcia w ob­wodzie podczas pracy silnika. Na podstawie takiej obserwacji do­konuje się oceny działania obwodu zapłonowego. Zależnie od sposobu podłączenia urządzenia na ekranie oscy­loskopu można obserwować wykres napięcia pierwotnego (rys. 7. 29 a) lub wtórnego (rys. 7.29 b), dla jednego cylindra lub dla wszystkich cylindrów. W tym ostatnim przypadku wykresy dla poszczególnych cylindrów mogą nakładać się na siebie lub być obserwowane kolejno (rys. 7.29 c). Umożliwia to zarówno wnikli­wą ocenę stanu instalacji każdego z cylindrów, jak i porównanie działania tych instalacji. Na rys. 7.30 przedstawiono przykładowo wykres napięcia uzyskany podczas sprawdzania przerywacza. Zły stan styków przerywacza powoduje zniekształcenie wykresu napięcia w punk­tach wskazanych na rysunku strzałkami. W instrukcji obsługi przyrządu podane są typowe wykresy odpowiadające różnego rodzaju usterkom układu zapłonowego.