Reklama
A A A

Organizacja obsługi w jednostkach transportowych

Właściwe i w odpowiednim czasie wykonywanie obsług technicz­nych pojazdów stanowi podstawowy warunek prawidłowej ich eksploatacji. Dlatego każda placówka lub przedsiębiorstwo trans­portu samochodowego musi być wyposażone w odpowiednią za­jezdnię. Zależnie od programu obsługowo-naprawczego rozróżnia się trzy klasy zajezdni: klasa I — zajezdnie eksploatacyjne, klasa II — zajezdnie o ograniczonym zakresie prac obsługo­wych i naprawczych, klasa III — zajezdnie o pełnym zakresie prac obsługowych i naprawczych. Zakresy czynności obsługowych i naprawczych wykonywa­nych w zajezdniach poszczególnych klas podano w tablicy 8.1. Przy projektowaniu i budowie zajezdni należy kierować się Normatywem Technicznym Projektowania Budownictwa Zaple­cza Technicznego Motoryzacji ustanowionym przez Ministra Gos­podarki Terenowej i Ochrony Środowiska zarządzeniem nr 56 z dnia 10 sierpnia 1973 r. Normatyw ten określa między innymi klasę zajezdni w zależności od liczby i rodzaju pojazdów eksploa­towanych przez jednostkę transportową (tablica 8.2.). Zajezdnie I klasy mają wewnętrzne stacje obsługi bardzo skromnie wyposażone, nastawione wyłącznie na wykonywanie najprostszych czynności eksploatacyjnych. Roczne plany przepro­wadzania obsług technicznych swoich pojazdów muszą one uzgad­niać ze stacjami, z którymi zawierają umowę o współpracę. Mogą to być stacje publicznego użytku lub stacje wewnętrznego użytku zajezdni II lub III klasy innych jednostek transportowych. Orientacyjnie liczbę stanowisk obsługowych dla zajezdni po­szczególnych klas można określić na podstawie wspomnianego wyżej normatywu w zależności od sumarycznego rocznego prze­biegu pojazdów obsługiwanych przez daną zajezdnię. Należy tu brać pod uwagę nie tylko własne pojazdy, ale również przewi­dziane do obsługi pojazdy z zewnątrz (z zajezdni niższych klas). Jednostki gospodarki uspołecznionej, eksploatujące pojazdy samochodowe i przyczepy, obowiązuje planowo-zapobiegawczy system obsługi technicznej i naprawy. Polega on na tym, że każ­dy samochód po przebyciu określonego przebiegu, niezależnie od stanu technicznego, podlega obsłudze technicznej o określonym zakresie. W przeciwieństwie do przebiegu międzynaprawczego norm przebiegów międzyobsługowych nie wolno przekraczać. W ramach obsługi technicznej dokonuje się kontroli stanu technicznego pojazdu. Nie można przekazać pojazdu do eksploa­tacji, zanim nie zostaną w nim usunięte wszelkie usterki wykryte w wyniku kontroli stanu technicznego oraz zgłoszone przez kie­rowcę. Za przestrzeganie przepisów obsługowo-naprawczych odpo­wiedzialni są kierownicy jednostek transportowych oraz kierow­nicy zajezdni. Powinni oni: dopilnować opracowania harmonogra­mów obsługi technicznej pojazdów i wyznaczyć ludzi odpowie­dzialnych za ich przestrzeganie; kontrolować jakość wykonywa­nych prac; przestrzegać prowadzenia wszystkich dokumentów związanych z działalnością obsługowo-naprawczą; dbać o wypo­sażenie stacji w niezbędny sprzęt oraz zapewnić właściwe zaopa­trzenie stanowisk roboczych w niezbędne materiały i części za­mienne. Niezależnie od odpowiedzialności kierownika jednostki odpo­wiedzialność za wykonywanie planowo-zapobiegawczej obsługi technicznej i naprawy pojazdów ponoszą również wyznaczeni przez kierownika pracownicy, sprawujący bezpośredni nadzór nad transportem samochodowym, oraz kierowcy poszczególnych po­jazdów. Planowanie obsługi technicznej taboru samochodowego obej­muje określenie programu produkcyjnego stacji obsługi, a więc określenie obliczeniowej częstotliwości obsług technicznych i na­praw (z uwzględnieniem średniego dobowego przebiegu pojazdów w danym przedsiębiorstwie) oraz ustalenie rocznej liczby obsług technicznych i napraw poszczególnych samochodów i całego ta­boru, co wiąże się ze sporządzeniem zamówień na części zamien­ne, materiały i narzędzia. Ponadto planowanie obejmuje sporzą­dzenie harmonogramów obsług poszczególnych pojazdów, zapew­niających taką organizację, żeby nie wymagała ona wyłączania pojazdów z eksploatacji na zbyt długie okresy. W czasie eksploatacji pojazdów należy zaznaczać na harmo­nogramach wykonane obsługi techniczne, w celu ułatwienia kon­troli wykonania planowanych usług. Ponadto jednostki obowią­zane są prowadzić dla każdego pojazdu ewidencję wykonanych obsług okresowych (tzw. dokument techniczny). W dokumencie takim podaje się: rodzaj obsługi, przebieg międzyobsługowy w kilometrach, datę rozpoczęcia i zakończenia obsługi oraz wy­konane naprawy (datę rozpoczęcia i zakończenia, zakres oraz po­twierdzenie wykonania). Dla prawidłowej gospodarki bardzo ważnym zagadnieniem jest prowadzenie szczegółowej ewidencji kosztów obsługi tech­nicznej. Umożliwia to ustalenie ekonomicznie uzasadnionego okresu użytkowania pojazdu w danych warunkach. Sposób pro­wadzenia takiej ewidencji zależy od stosowanego w danej jed­nostce systemu prowadzenia dokumentacji. Jeżeli obsługa tech­niczna wykonywana jest przez jednostkę transportową we włas­nym zakresie, to do ewidencjonowanych kosztów prac należy wli­czyć koszty robocizny, materiałów, części zamiennych oraz koszty wydziałowe. Jeżeli obsługa wykonywana jest na zewnątrz — ewi­dencjonuje się wysokość poniesionych kosztów oraz nazwę i nu­mer dokumentu, na podstawie którego koszt został obliczony.