A A A

Osłuchiwanie silnika

Stuki wewnątrz silnika mogą być wy­wołane rozmaitymi przyczynami. Prawidłowe określenie przyczy­ny stuków wymaga dużej wprawy. Do określanie miejsca natę­żenia stuków i szmerów używa się stetoskopu (rys. 7.4). Podczas osłuchiwania prętem 1 dotyka się powierzchni silnika. Fale dźwię­kowe przenoszą się przez pręt do części 2, w której znajduje się membrana i stąd przez przewody gumowe 3 zakończone końców­kami 4 dochodzą do ucha osłuchującego. Osłuchując silnik stetoskopem przyczynę niesprawności można często określić na podstawie miejsca, w którym stuk słychać naj- silniej, oraz na podstawie charakteru i natężenia stuku. Na po­wierzchni silnika znajdują się pewne obszary, które należy osłu-chiwać. Są to tzw. strefy osluchiwania. Na rys. 7.5 przedstawiono przykładowo usytuowanie tych stref w silniku czterocylindrowym. Silny głuchy stuk o niskim tonie występujący najwyraźniej w strefie 1 przy nagłej zmianie prędkości obrotowej wału korbowe­go świadczy o uszkodzeniu łożysk głównych wału. Podobny, nieco cichszy stuk, słyszalny najwyraźniej w strefie 2 może świadczyć o uszkodzeniach łożysk korbowodowych. Stuk sworznia tłokowego — ostry, metaliczny, zanikający z chwilą wyłączenia zapłonu w danym cylindrze — najwyraźniej słychać w strefie 3. W tej samej strefie po przeciwnej stronie niż wałek rozrządu można usłyszeć słaby „klapiący" stuk tłoka w przypadku jego nadmiernego zużycia lub zużycia gładzi cylin­drowej. Stuk ten jest wyraźniejszy w silniku nie nagrzanym. W strefach 4 lub 2 i 5 osłuchuje się mechanizm rozrządu. Stuki w głowicy (strefa 4) najczęściej świadczą o niewłaściwym spala­ niu mieszanki (zjawisko detonacji). Przyczyną tego może być nie­właściwie ustawiony kąt wyprzedzenia zapłonu lub zbyt mała liczba oktanowa stosowanego paliwa. Metaliczne stuki o charak­terze nieregularnych uderzeń mogą być wywołane samozapłonem mieszanki, spowodowanym zwykle zanieczyszczeniem komór spa­lania nagarem lub stosowaniem świec o niewłaściwej wartości cieplnej. W tej samej strefie słychać także wyraźne stuki wywo­łane zbyt dużym luzem sworznia tłokowego. Ponieważ przyczyny stuków mogą być różnorodne, podczas ich ustalania należy zwracać uwagę również na inne objawy. Na przykład nieszczelności między cylindrem a tłokiem, wywołane zużyciem gładzi cylindrowej, zapieczeniem pierścieni uszczelnia­jących lub ich zużyciem, powodują nie tylko pojawienie się omó­wionych stuków w strefie 3, lecz także wzrost zużycia oleju, cze­mu towarzyszy dymienie silnika. W takim przypadku spaliny uchodzące z rury wylotowej mają zabarwienie błękitne. Zużycie panewek silnika wywołuje nie tylko stuki słyszalne w strefach 1 i 2, lecz także spadek ciśnienia oleju w układzie olejenia. Wszystkie opisane niesprawności kwalifikują silnik do na­prawy.