Reklama
A A A

Pierwszy pojazd

Pierwszy pojazd napędzany silnikiem cieplnym zbudował w roku 1764 francuski inżynier wojskowy, Mikołaj Józef Cu-gnot, z przeznaczeniem do ciągnięcia dział. Ten ciężki, niezdarny pojazd, napędzany prymitywną, dwucylindrową maszyną parową, jadący z prędkością 4 km/h nie doczekał się uznania współczesnych mu ludzi. Pojazd i jego twórca poszli w zapomnienie. Trzeba było czekać blisko 40 lat, aby w roku 1802 angielski inżynier, Ryszard Trevithick, udoskonaliwszy maszynę parową Watta, zastosował ją do napędu „lokomotywy drogowej" i jako pierwszy na świecie przejechał nią pomyślnie ponad 150 kilometrów, zabierając jednocześnie dwunastu pasażerów. Wkrótce wielu konstruktorów przystępuje do budowy drogowych pojazdów parowych. W roku 1827 pojawia się omnibus parowy Gurneya. W dwa lata później Hancock konstruuje podobny omnibus i oba te omnibusy zaczynają regularną komunikację. W tym czasie pojawia się też parowy omnibus doktora Churcha. Tak więc początek automobilizmu, aczkolwiek bardzo jeszcze niedoskonały, stał się faktem dokonanym. Za datę wynalezienia silnika spalinowego uważa się rok 1860, w którym Francuz, Etienne Lenoir, zbudował pierwszy silnik gazowy, który jednak nie został użyty do napędu pojazdu. Jednakże wkrótce francuski uczony, Beau de Rochas, opracowuje teoretycznie zasadę czterosuwowego obiegu pracy silnika. Na tej zasadzie w roku 1875 buduje swój pojazd z silnikiem benzynowym Siegfierd Marcus, a w rok później — Mi­kołaj Otto. Jednak przez następnych dziesięć lat wciąż znaczną przewagę mają pojazdy z napędem parowym. Dopiero w roku 1884 Gott-lieb Daimler, a w rok później Karol Benz budują swoje benzynowe pojazdy i zakładają wytwórnie tych pojazdów (rys. 1.1). Wydarzenia te powszechnie uznano za początek rzeczywistego rozwoju samochodu benzynowego. Powstaje coraz więcej wytwórni samochodów; za Daimlerem i Benzem podążają przemysłowcy i konstruktorzy wielu krajów. Dokonuje się wielu wynalazków, z których wynalazek opony pneumatycznej, przypisywany Dunlopowi, wprowadził ogromny postęp w budowie samochodów. Jednym z decydujących czynników wpływających na szybki rozwój konstrukcji samochodów był sport samochodowy. Wszystkie liczące się wytwórnie samochodów wystawiały swoje pojazdy do wyścigów, w tamtych czasach bowiem warunkiem sprzedaży były sukcesy w wyścigach. Już w roku 1899 Jena-tzy na samochodzie elektrycznym przekracza prędkość 100 km/h. W roku 1906 Marriot na samochodzie parowym Stanley przekracza 200 km/h. Prędkości średnie na liczących setki kilometrów trasach wyścigów, po szutrowych drogach, na niedoskonałych oponach niejednokrotnie przekraczały 100 km/h. Dalszy rozwój samochodu następował etapami. Pierwszy etap zakończyła pierwsza wojna światowa, która przerwała postęp, ale wskazała na wielką wartość samochodu jako środka trans­portu tak osób, jak towarów. Okres międzywojenny przyniósł poważny krok naprzód w budowie samochodów, a przede wszystkim rozpowszechnił motoryzację na świecie. W okresie tym taśmowa produkcja samochodów zdobyła ugruntowaną pozycję w świecie wytwórców. Po ponownym zastoju w okresie drugiej wojny światowej, po wojnie nastąpił dynamiczny rozwój motoryzacji, w którym chwilowe kierunki i mody w konstrukcji samochodów zmie- niały się często. Potężne koncerny wypierały lub wchłaniały mniejsze wytwórnie; zaczął się okres dominacji kilkunastu wielkich koncernów, a powolny proces zmniejszania się ich liczby przy wzroście ich potęgi następuje do dziś dnia.