Powietrzna próba szczelności i cylindrów
Nieszczelność w cylindrach silnika można również wykryć i zlokalizować przez doprowadzenie do otworu świecy zapłonowej sprężonego powietrza pod ciśnieniem 3-7-4 kG/cm2. Nieszczelności zaworu ssącego lub wydechowego objawiać się będą wyraźnie słyszalnym sykiem w kolektorze ssącym lub wydechowym, natomiast nieszczelności między pierścieniami tłokowymi i tłokiem a gładzią cylindra — sykiem powietrza napływającego do skrzyni korbowej. Do próby tłok powinien być ustawiony w położeniu bliskim ZZ w suwie sprężania, filtr powietrza zdjęty, przepustnica gaźnika całkowicie otwarta, wyjęta miarka oleju i otwarty wlew oleju. Przed rozpoczęciem próby należy włączyć bieg w celu unieruchomienia tłoka badanego cylindra na czas pomiaru. Dokładne ustalenie miejsc uchodzenia powietrza z badanego cylindra możliwe jest przez osłuchanie silnika za pomocą stetoskopu. Na rysunku 12.8 pokazano schemat przyrządu służącego do określa-
nia uchodzenia powietrza z cylindrów silnika. Sprężone powietrze dopływa przewodem elastycznym 1 przez zawór 2, reduktor 4 i kalibrowany otwór B do komory powietrza 5. Z komory tej doprowadzane jest przez kalibrowany otwór A (o większej średnicy niż otwór B), zawór wlotowy 7 i przewód elastyczny 8 do komory spalania. Ciśnieniomierz 3 wskazuje ciśnienie powietrza w przewodzie głównym, a ciśnieniomierz 6 umożliwia określenie uchodzenia powietrza z cylindrów.
Gdy zawór 7 jest zamknięty, ciśnieniomierz 6 jest pod ciśnieniem, na które wyregulowano reduktor 4. Jeżeli zawór 7 jest otwarty, a badany cylinder jest zupełnie szczelny, ciśnienie powietrza w komorze 5 jest równe ciśnieniu powietrza za reduktorem.
Wskutek nieszczelności w cylindrze o powierzchni F następuje uchodzenie powietrza i zmniejszanie się ciśnienia p w komorze 5. Gdy zależność między zmianą ciśnienia p a powierzchnią nieszczelności F w cylindrze jest równa p = f (F), to można wówczas określić wielkość nieszczelności i miejsce jej powstania.
W celu łatwiejszego korzystania z przyrządu, ciśnieniomierz 6 jest tak wyskalowany, że określa nie ciśnienie, lecz względne uchodzenie powietrza w procentach, w stosunku do maksymalnej wartości uchodzenia.
Jeżeli cylinder jest zupełnie szczelny, to wskazówka ciśnieniomierza 6 pokazuje maksymalne ciśnienie, odpowiadające punktowi zero na specjalnej podziałówce ciśnieniomierza (rys. 12.9). Gdy powietrze całkowicie uchodzi z cylindra, ciśnienie jest bliskie zeru i na podziałce przyjmuje się za 100"/o.
Oprócz tego podziałówka ciśnieniomierza 6 jest wyskalowana w zależności od stanu technicznego i średnicy cylindrów silnika (rys. 12.9). Dzięki temu można ocenić stan dowolnego silnika. Po stwierdzeniu zaś uchodzenia powietrza, osłuchiwanie miejsc uchodzenia umożliwia ustalenie niedomagań.
W Polsce produkowany jest próbnik szczelności cylindrów typu PSCN-3,5, przeznaczony do sprawdzania dwu- i czterosuwowych sil-
ników gaźnikowych małej i średniej mocy. Sprężone powietrze doprowadza się do próbnika z sieci lub ze sprężarki. Pomiar polega na sprawdzeniu wielkości spadku ciśnienia sprężonego powietrza doprowadzanego do cylindra silnika, w określonym czasie. Spadek ten odczytuje się (w procentach) na mierniku, na którym zaznaczona jest również dopuszczalna szczelność.