Prostowaniu podlegają półfabrykaty o znacznej długości oraz mate­riały prętowe. Celem prostowania jest usunięcie wygięć półfabrykatów powstałych przy kuciu lub walcowaniu. Wygięcie półfabrykatów prowadzi do nierównomiernego rozkładu naddatków na obróbkę mechaniczną. Znaczne wygięcie prętów przeznaczonych do obróbki na rewolwe-rówkach i automatach może stać się przyczyną uszkodzenia mocujących i podajnikowych mechanizmów obrabiarek. W warsztatach obróbki mechanicznej półfabrykaty prostuje się tylko na zimno, tj. bez podgrzewania. Materiały prętowe prostuje się na obrabiarkach do prostowania i ka­librowania, model 389, wytwarzanych przez fabrykę obrabiarek im. Kirowa. Na obrabiarkach tych prostuje się pręty o średnicach od 15 do 80 mm. Proces prostowania odbywa się przez przeginanie pręta za pomocą trzech par rolek mających rowki w kształcie hiperboloid. Osie rolek są pochylone względem osi obrotu ramy; przy obrocie ramy rolki obracają się dookoła własnych osi. Powoduje to osiowe przesuwanie się pręta podlegającego prostowaniu. Końce pręta mocuje się na specjalnych stojakach, swobodnie przesu­wających się po szynach. Szybkość posuwu zależy od liczby obrotów ramy, którą napędza silnik elektryczny za pośrednictwem skrzynki biegów. Przy zmianie liczby obrotów ramy zmienia się posuw pręta. Można go regulować w granicach od 4,5 do 7,5 m/min. Jak wspomniano, na obrabiarce tej można wykonywać dwie różne operacje: prostowanie i kalibrowanie. Prostowanie zapewnia usunięcie wygięć pręta, kalibrowanie zaś ma na celu uzyskanie dokładnej średnicy i gładkiej powierzchni. W zależności od wygięć pręta, wymaganego stopnia prostoliniowości, dokładności i gładkości powierzchni, pręt jest przepuszczany między rol­kami od 2 do 5 razy. Prostowanie bez kalibrowania odbywa się zwykle w 2—3 przejściach. Dokładność prostowania na tych obrabiarkach materiałów zgrubnie walcowanych może sięgać do 1 mm na 1 mb. Dokładność prostowania i kalibrowania zgrubnie obrobionych prętów sięga do 0,1 mm na 1 mb, przy czym uzyskuje się wysoki stopień gład­kości, mało różniącej się od gładkości prętów ciągnionych. Wydajność tych obrabiarek jest bardzo wysoka; tak np. czas prostowania 1 mb w dwóch przejściach wynosi 0,6—0,8 min, w zależności od średnicy. Pręty cieńsze (o średnicy poniżej 15 mm) można prostować w taki sam sposób na obrabiarkach o mniejszych wymiarach wyginając pręt dwoma lub trzema rolkami. Do prostowania półfabrykatów kutych i tłoczonych oraz odcinków prętów walcowanych stosuje się prasy do prostowania. Prasy te mogą być mimośrodowe, hydrauliczne, pneumatyczne, cierne i ręczne, śrubowe lub zębatkowe. Prostować na prasach można na pryzmach, w kłach i bez kłów. Do prostowania w kłach stosuje się również wymienione prasy, lecz zaopatrzone w specjalne przyrządy. Przykład takiego przyrządu przed­stawiono na rys. 41. Przyrząd ten posiada prowadnice, po których przesuwają się koniki z kłami. Kieł jednego konika jest nieruchomy, a drugiego (prawego) wy­suwany, co jest niezbędne dla uchwycenia prostowanego półfabrykatu Proces prostowania odbywa się przez wyginanie. Prostowany pół­fabrykat zakłada się w kłach 3 i obraca w celu określenia miejsca maksy­malnego wygięcia osi półfabrykatu. Przesuwając przyrząd z uchwyconym półfabrykatem podprowadza się miejsce największego wygięcia pod trzon 1. Przez opuszczenie trzona ku dołowi półfabrykat wraz z kłami dosuwa się do podstawek oporowych 2, ustawionych na stole prasy syme­trycznie po obu stronach trzona. Przy dalszym ruchu trzona ku dołowi półfabrykat przegina się w kierunku przeciwnym do poprzedniego wy­gięcia i w ten sposób następuje prostowanie. Prostowanie na prasach stosuje się również przy obróbce wałów (korbowych, rozrządczych) dla usunięcia odkształceń wywołanych przez siły skrawania i przez zmianę rozkładu naprężeń wewnętrznych w wy­niku zebrania wierzchnich warstw metalu lub obróbki cieplnej. Prasy mimośrodowe pracują w specjalny sposób, gdyż prostowanie na nich odbywa się przez kilkakrotne naciśnięcie trzonem przy zacho­waniu tego samego skoku. Długość trzona można regulować tylko przez przesunięcie stempla. Na innych prasach można prostować jednym naci­śnięciem trzona; skok i czas nacisku są regulowane przez robotnika w czasie prostowania. Prasy hydrauliczne mają bardziej zwartą budowę niż prasy pneuma­tyczne i cierne. Ma to szczególnie duże znaczenie dla pras dużych. Inna zaleta pras hydraulicznych w porównaniu z prasami pneuma­tycznymi polega na bezszumnej pracy.