Przekładnie globoidalne mechanizmów kierowniczych
Zwykłe przekładnie globoidalne, w których ślimak i ślimacznica mają kształt globoidów i proste linie przyporu, styczne do koła zasadniczego, nie znalazły prawie żadnego zastosowania w samochodach i ciągnikach. W mechanizmach kierowniczych stosuje się półgloboidalną przekładnię ślimakową, w której globoidalny ślimak o krzywoliniowym zarysie zwojów współpracuje z walcową rolką o zębach pierścieniowych z zarysem prostoliniowym (rys. 381 a i b).
Przekładnie te mają następujące zasadnicze cechy:
a) większy kąt przyporu (około 30°);
a)zmienne luzy między współpracującymi powierzchniami, przy czym zmiany przebiegają wg ustalonej reguły;
b)możliwość regulacji zazębienia, które pogarsza się w miarę ścierania współpracujących powierzchni.
Ten typ przekładni okazał się najbardziej celowy i najpewniejszy w eksploatacji, toteż stosowany jest prawie we wszystkich samochodach osobowych i we wszystkich samochodach ciężarowych o małej i średniej nośności.
Ślimaki globoidalne mechanizmów kierowniczych wykonuje się ze stali chromowoniklowych i chromowych wysokiej jakości i poddaje obróbce cieplnej po obróbce mechanicznej w celu uzyskania twardości HRc = 45 52. Rolki również wykonuje się ze stali wysokiej jakości i obrabia cieplnie dla otrzymania twardości HRc = 56 62.
Półfabrykaty ślimaków wytwarza się albo przez odkuwanie w foremnikach z naddatkami na obróbkę mechaniczną ok. 2 mm na stronę, albo przez toczenie z pręta. Rolki zwykle toczy się z pręta.
Zasadnicze wymagania stawiane w warunkach technicznych zmierzają do zapewniania prawidłowej pracy przekładni globoidalnej, a mianowicie zachowania zmienności luzów bocznych wg ustalonej reguły, prawidłowego kształtu i właściwego wzajemnego położenia stykających się powierzchni oraz głębokości powierzchni roboczych.
W ślimakach globoidalnych ogranicza się zacieśnionymi tolerancjami (rys. 382):
c)wymiar i zarys wrębu zwoju oraz jego położenie względem powierzchni osadzenia ślimaka (na rysunkach zwykle podaje się wymiary z tolerancją 0,08 — 0,1 mm od osi ślimaka do tworzącej wałeczka mierniczego, ułożonego we wrębie);
d)zmienność luzów zazębienia (charakterystyczna jest tu zmiana odległości między osiami przy zazębieniu bez luzu ślimaka i rolki wzorcowej w razie obrotu o kąt 25°, 180° i 360° w jedną lub drugą stronę od położenia środkowego).
Wymiary i prawidłowość kształtu zewnętrznych powierzchni łożyskowych utrzymuje się w granicach 0,1 — 0,05 mm. Gładkość osadzonych powierzchni stożkowych zwykle odpowiada 7 klasie.
Powierzchnie robocze zwojów ślimaka powinny być wykończone z zachowaniem gładkości zwykle wg co najmniej 8—9 klasy.