Reklama
A A A

Rodzaje kontroli produkcji

W zależności od tego, na jakim etapie produkcji przeprowadzamy kon­trolę, możemy rozróżnić kontrolę materiałów wyjściowych, kontrolę mię­dzyoperacyjną i kontrolę ostateczną. Do zadań kontroli materiałów wyjściowych należy całokształt prac związanych z odbiorem materiałów wyjściowych przezna­czonych dla działów produkcyjnych i pomocniczych (wyroby hutnicze, odlewy, odkuwki, oleje itp.), a w szczególności: 1)kontrola wyrobów hutniczych, 2)kontrola odlewów i odkuwek własnej produkcji i nabytych, odbiór materiałów pomocniczych (olej, paliwo itp.), pobranie próbek i skierowanie ich do laboratorium zakładowego, 3)nadzór nad właściwym znakowaniem, przechowywaniem i wydawa­niem materiałów z magazynu. Pierwszą czynnością kontrolera podczas odbioru materiałów wyjścio­wych jest sprawdzenie na podstawie załączonych dokumentów, czy ma­teriały zostały poddane wszystkim próbom, jakie są przewidziane w nor­mach lub warunkach technicznych oraz porównanie ich wyników z treścią dokumentacji technicznej. Następnie dopiero przechodzi się do właściwej kontroli. Każdy rodzaj przyjętego materiału powinien być oznaczony lub ocecho­wany przez kontrolera przed oddaniem do magazynu; ma to na celu usta­lenie, który z kontrolerów przeprowadzał odbiór, jeśli zostaną później stwierdzone braki spowodowane nieodpowiednim materiałem. Sposoby znakowania są rozmaite, przy czym najczęściej posługujemy się farbą olejną odpowiedniego koloru. Na przykład materiały prętowe oznacza się zwykle farbą w postaci smugi jednego koloru wzdłuż całej długości pręta oraz pierścieniami innego koloru co 200r300 mm. Tymi samymi kolorami oznacza się obydwa końce materiału. Kontrolą między operacyjną nazywamy czynność kontrol­ną w poszczególnych stadiach obróbki mającą na celu niedopuszczenie wadliwych przedmiotów do dalszej obróbki. Tego rodzaju kontrolę prze­prowadza się zazwyczaj po określonych grupach operacji lub po opera­cjach, podczas których może powstać znaczna ilość braków. Kontrolę międzyoperacyjną przeprowadzają: specjalnie przeszkoleni kontrolerzy będący pracownikami danego działu produkcyjnego, przy ob­róbce przedmiotów na obrabiarkach automatycznych oraz rewolwerowych sami ustawiacze i wreszcie pracownicy kontroli technicznej (szczególnie przy dokonywaniu skomplikowanych pomiarów narzędziami mierniczymi np. kontrola kół zębatych). Poza kontrolą stałą w niektórych przypadkach, stosuje się również ru­chomą (lotną) kontrolę międzyoperacyjną. W tym przypadku kontroler zwraca uwagę przede wszystkim na te stanowiska lub odcinki produkcji, na których istnieje największa możliwość powstawania braków (np. ope­racje specjalnie skomplikowane i dokładne, operacje na obrabiarkach nie­dostatecznie dokładnych, operacje wykonywane przez nowo zatrudnionych lub niedostatecznie wykwalifikowanych robotników itp.). Do zespołu lotnej kontroli przydziela się najbardziej wykwalifikowa­nych i doświadczonych kontrolerów znających technologię obróbki; podle­gają oni bezpośrednio kierownikowi oddziału kontroli technicznej każdego wydziału. Przez pojęcie kontroli ostatecznej albo końcowej rozumie się ten rodzaj kontroli, której poddawane są przedmioty po całkowitym zakończeniu procesu technologicznego w danym wydziale, przed przeka­zaniem ich do składu montażowego albo bezpośrednio do montażu. Kontrola ostateczna obejmuje najczęściej: 4)oględziny zewnętrzne, podczas których sprawdza się zgodność wy­konania z rysunkiem elementu zespołu lub silnika (np. kompletność mon­tażu, zupełne zakończenie wszystkich operacji obróbkowych itd.), obec­ność wad powierzchniowych, gładkość powierzchni oraz obecność wyma­ganych oznaczeń, cech kontroli, tabliczek itp.; 5)sprawdzenie wymiarów i kształtów polegające na pomiarach długo­ści, średnic i kątów oraz zależności między powierzchniami lub osiami przedmiotów (współosiowość, prostopadłość itp.); 6)kontrolę specjalną, jak np. sprawdzanie przekładni zębatych przez osłuchanie podczas pracy w tzw. „kabinach cichobieżności", badanie sil­nika w hamowni itp. W zależności od tego, czy sprawdza się wszystkie bez wyjątku przed­mioty, czy też tylko ich część rozróżniamy kontrolę całkowitą (stuprocen­tową) i kontrolę wyrywkową. Kontrolę całkowitą stosuje się między innymi w produkcji od­powiedzialnych elementów (np. elementów silników lotniczych), przy rów­noczesnej obróbce pewnej liczby przedmiotów z jednego ustawienia (np. jednoczesna obróbka kilkunastu pierścieni tłokowych), po operacjach ma­jących decydujące znaczenie dla dalszych operacji, po trudnych opera­cjach, w których zachodzi możliwość powstawania większej ilości braków, podczas montażu, kiedy nie ma wymienności elementów itp. Kontrola wyrywkowa może być stosowana w produkcji na ob­rabiarkach automatycznych, po operacjach o drugorzędnym znaczeniu, po operacjach, podczas których nie zachodzi możliwość powstawania dużej ilości braków. W celu sprawdzenia pracy kontrolerów i uzupełniającego sprawdzenia jakości produkcji stosuje się kontrolę inspekcyjną (zwaną też superkontrolą). Kontroli inspekcyjnej poddaje się zazwyczaj najbardziej odpowie­dzialne, skomplikowane albo pracochłonne części, zespoły lub gotowe wy­roby, sprawdzone już przez kontrolerów. Kontrola inspekcyjna powinna być szczególnie stosowana przy produkcji seryjnej lub masowej skompli­kowanych przedmiotów.