Do kontroli pracy układu smarowania służy wskaźnik ciśnienia oleju lub lampka sygnalizacyjna. Poziom oleju w misce olejowej sprawdza się miarką zaopatrzoną w odpowiednie znaki. Zbyt mała ilość oleju w misce olejowej może być przyczyną nie­dostatecznego smarowania łożysk wału korbowego i innych współ­pracujących części. Wskutek tego, szczególnie przy dużych obciąże­niach, może nastąpić wytopienie panewek. Gorsze warunki smarowa­nia powodują przyspieszony wzrost zużycia również innych połączeń. Nadmierna ilość oleju w misce olejowej zwykle jest przyczyną uszkodzenia uszczelniaczy i wycieku oleju. Olej wyciekający przez tylne łożysko główne może przedostać się do sprzęgła i spowodować poślizg jego tarczy. Najłatwiej zauważalnym objawem nieprawidłowej pracy układu smarowania jest obniżone ciśnienie oleju (normalne ciśnienie 2-r-5 kG/cm2). Charakterystycznym niedomaganiem pompy oleju jest zu­życie kół zębatych i obudowy. Przyczyną obniżonego ciśnienia oleju może być również osłabienie lub uszkodzenie sprężyny zaworu regu­lacji ciśnienia. Gdy uszkodzona jest sprężyna tego zaworu, ciśnienie oleju w układzie smarowania nie przekracza 1 kG/cm2. Przyczyną spadku ciśnienia mogą być także nadmierne luzy w łożyskach wału korbowego. Ciśnienie oleju spada wówczas poniżej 1 kG/cm2, a jego zużycie znacznie wzrasta. Przyczyny wszelkich zauważonych wycieków oleju powinny być natychmiast likwidowane. Najbardziej typowe przyczyny wycieków oleju to: niedostateczne dokręcenie połączeń gwintowych, niedoma­gania uszczelniaczy, uszkodzenie podkładek lub uszczelek, zanieczysz­czenie kanałów oleju lub układu wentylacji skrzyni korbowej itp. Znaczne wycieki oleju są częstą przyczyną nadmiernego obniżenia się jego poziomu w misce olejowej, a wskutek tego — uszkodzenia sil­nika. Wzrost poziomu oleju w pracującym silniku jest objawem niedo­magania układu zasilania lub układu chłodzenia. Olej może być roz­cieńczany paliwem wskutek nadmiernego wzbogacenia mieszanki (nie­prawidłowa regulacja gaźnika lub zbyt długo włączone urządzenie wzbogacające) albo może być rozcieńczany wodą wskutek nieszczel­ności lub też pęknięć kadłuba (ewentualnie głowicy). Na prawidłową pracę układu smarowania znaczny wpływ ma sto­sowanie olejów, jakie zaleca wytwórnia silnika. Wiele wytwórni za­leca stosowanie w okresie zimowym oleju rzadszego, a w okresie let­nim bardziej gęstego. Coraz częściej stosowane obecnie oleje wielo-sezonowe (wielozakresowe) spełniają właściwie swe zadanie tylko w krajach o umiarkowanym klimacie, gdzie nie ma zbyt dużych mrozów i nadmiernych upałów, a więc różnice temperatur, w których stosowany jest ten sam olej, nie są zbyt znaczne.