Gaźnik służy do wytwarzania, regulowania składu i dawkowania odpowiedniej mieszanki paliwa z powietrzem w zależności od obcią­żenia i prędkości obrotowej silnika. Ze względu na kierunek przepły­wu powietrza rozróżnia się następujące odmiany gaźników. Gaźnik opadowy (dolnossąey), w którym przepływ powietrza odby­wa się od góry ku dołowi. Gaźnik jest umieszczony nad przewodem ssącym. Jest to obecnie najbardziej rozpowszechniona odmiana gaźni­ków. Gaźnik górnossący, w którym przepływ powietrza odbywa się od do­łu ku górze, przeciwnie do kierunku opadania paliwa. Wskutek takich wad, jak trudność rozruchu i nieregularna praca silnika, gaźniki te wyszły obecnie niemal zupełnie z użycia. Gaźnik poziomy (bocznossący), w którym przepływ powietrza odby­wa się w poziomie. Gaźniki tego typu są stosowane do małych silni­ków oraz do silników wyczynowych. Tworzenie się mieszanki następuje w wyniku przepływu powietrza przez gaźnik, wypływu paliwa z rozpylacza oraz rozpylania i odpa­rowania paliwa. Ruch powietrza w przewodzie ssącym jest wywo­łany przez ruch tłoka w czasie suwu ssania. Podciśnienie w przewo­dzie ssącym powoduje wytrysk paliwa z rozpylacza, a natępnie roz­pylenie go. Dokładność rozpylenia paliwa jest tym większa, im szyb­szy jest przepływ powietrza. Odparowanie paliwa następuje głównie kosztem ciepła pobieranego z powietrza. Gardziel gaźnika jest to pierścieniowe zwężenie służące do miej­scowego zwiększenia prędkości przepływu powietrza. Gardziel znaj­duje się w przewodzie ssącym i zazwyczaj wykonana jest jako ele­ment wymienny. Niektóre gaźniki mają dwie lub więcej gardzieli. Rozpylacz główny pobiera z komory pływakowej płynne paliwo, które jest porywane strumieniem powietrza i rozpylane w gardzieli. Wylot rozpylacza znajduje się w najniższym miejscu gardzieli. Dysza główna paliwa służy do regulowania intensywności wypływu paliwa z rozpylacza głównego. Dysza jest wykonana zwykle w postaci wkładki lub wkręta z otworem o określonej przepustowości. Urządzenie pływakowe, którego działanie jest oparte na zasadzie naczyń połączonych, służy do utrzymywania poziomu paliwa w rozpy­laczu głównym na wysokości około 3 mm poniżej obrzeża jego wylotu. Urządzenie pływakowe składa się z komory pływakowej, pływaka i iglicy. Pływak za pośrednictwem iglicy reguluje poziom napływają­cego do komory paliwa. Przepustnica służy do regulowania dopływu mieszanki z mieszal­nika do przewodu ssącego. Wykonana jest zwykle w kształcie tarczy osadzonej obrotowo w przewodzie ssącym. Skład mieszanki jest to ciężarowy stosunek paliwa do powietrza. Moc użyteczna oraz sprawność silnika zależą w główniej mierze od składu mieszanki. Ze względu na przebieg procesu spalania istotny wpływ ma również stopień jednorodności oraz odparowania paliwa zawartego w mieszance. Mieszanka normalna jest to najbardziej korzystna i praktycznie możliwa do uzyskania mieszanina .powietrza i paliwa. W mieszance znajduje się tylko tyle powietrza, ile potrzeba go do zupełnego spale- nia paliwa. Teoretyczna ilość powietrza niezbędna do pełnego spalenia paliwa wynosi 14,5-7-15,0 kg/kg paliwa. W celu określenia składu mieszanki stosuje się tzw. współczynnik nadmiaru powietrza a. Jest on równy stosunkowi masy powietrza w mieszance biorącej udział w spalaniu do masy teoretycznie potrzebnej do zupełnego spalania. Mieszanka o współczynniku a = l, nazywana stechiometryczną, zawie- ra tyle dokładnie powietrza, ile teoretycznie jest potrzeba do całkowi- tego spalenia. Mieszanka uboga zawiera w swym składzie zbyt mało paliwa. Współczynnik a jest większy od 1, w mieszance jest więcej powietrza niż potrzeba do zupełnego spalenia. Silnik zasilany taką mieszanką nie rozwija pełnej mocy użytecznej i ma tendencję do przegrzewania się. Mieszanka bogata zawiera w swym składzie nadmiar paliwa. Współczynnik a jest mniejszy od 1, w mieszance jest mniej powietrza niż potrzeba do zupełnego spalenia. Gdy a