Małe otwory wierci się w tłokach: a)w rowkach pierścieni zgarniających; b)w specjalnych rowkach odoliwiających; c)w nadlewkach tłoków z pływającymi sworzniami (otwory skośne i pionowe); d)na płaszczach tłoków jako otwory pomocnicze umieszczone na końcach poziomych, pionowych i skośnych przecięć płaszcza (rys. 186, 187). Do wiercenia tych otworów stosuje się wiertarki zespołowe małej mocy. Obrabiarki te składają się zwykle z podstawy, na której montuje się przyrządy ustawcze i mocujące, i szeregu odpowiednio rozłożonych wrzecienników wiertarskich z własnymi silnikami elektrycznymi i me­chanizmami posuwów (głowice mechaniczne, pneumatyczne i. hydrau­liczne). Promieniowo rozłożone otwory odoliwiające wierci się najczęściej niezależnie od innych otworów przy pomocy promieniowo rozłożonych na stole obrabiarki wrzecion wiertarskich. W zależności od skali produkcji otwory te wierci się albo wszystkie jednocześnie, albo stosuje się kilka zabiegów. W tym ostatnim przypadku obrabiarka ma mniejszą liczbę wrzecion i stół obrotowy. Wiercenie w nadlewkach otworów skośnych stanowi zwykle operację wyodrębnioną, wykonywaną na podobnych obra­biarkach zespołowych. Przy omawianych operacjach tłok ustawia się wg baz pomocni­czych — pasa płaszcza i jego czoła — z kątowym ustaleniem części wg otworu na sworzeń tłokowy. Pionowo rozłożone otwory w nadlewkach tłoków wierci się prze­ważnie na zwykłych wiertarkach pionowych, wyposażonych w głowice dwuwrzecionowe. Tłok bazuje się według zewnętrznej powierzchni cylin­drycznej; położenie kątowe ustala się według otworu na sworzeń. Tłok mocuje się przez dociśnięcie denka do oporowej płyty przyrządu. W analogiczny sposób na małych wiertarkach zespołowych wierci się otwory pomocnicze na końcach przecięć w płaszczach tłoków aluminio­wych. Operacje te wykonuje się po wygładzającej obróbce tokarskiej. Przecięcia w tłokach aluminiowych frezuje się albo na frezarkach uniwersalnych wyposażonych do tej operacji w szybko uruchamiane przy­rządy i odpowiednie frezy tarczowe, lub na specjalizowanych zespołowych obrabiarkach kombinowanych. W tym ostatnim przypadku łączy się w jednej operacji wiercenie otworów pomocniczych do przecięć i frezo­wanie samych przecięć. Obrabiarkę wyposaża się w okrągły wielopozycyjny stół podziałowy z przyrządami mocującymi (liczba przyrządów jest większa o jeden od liczby wykonywanych zabiegów). Na obwodzie stołu rozmieszcza się promieniowo wrzecienniki wiertarskie i frezarskie wyko­nujące obróbkę tłoka równolegle, w kolejnych operacjach. Jako przykład maszyny do takiego wykonywania operacji służy zespołowa pięciopozycyjna obrabiarka do wiercenia i frezowania z poziomym rozłożeniem wrzecion. Na tej obrabiarce wierci się sześć otworów pomocniczych i wy­konuje dwa skośne i jedno poziome przecięcie. Obrabiarka pracuje wg następującego cyklu: I pozycja — zdjęcie części gotowej i ustawienie nowej; II pozycja — wiercenie czterech otworów o średnicy 5 mm w płasz­czu i dwóch otworów we wgłębieniach płaszcza o tej samej średnicy; III pozycja — frezowanie pierwszego skośnego przecięcia o szero­kości 1,5 mm w płaszczu między otworami o średnicy 5 mm; IV pozycja — frezowanie przecięcia poziomego o szerokości 2,5 mm między dwoma otworami o średnicy 5 mm w piątym rowku na pierścień tłokowy; V pozycja — frezowanie drugiego skośnego przecięcia w płaszczu tłoka o szerokości 1,5 mm między dwoma otworami o średnicy 5 mm. Obrabiarka pracuje z dużą wydajnością według cyklu półautomatycz­nego przy wykorzystaniu czasu maszynowego na ustawienie i zdejmo­wanie części. Schemat pracy podobnej obrabiarki zespołowej przedsta­wiono na rys. 205. Często frezarki uniwersalne przystosowuje się do wykonywania oma­wianych operacji, wyposażając je w głowice dwuwrzecionowe do jedno czesnego frezowania dwóch przecięć. Na rys. 206 przedstawiono układ części roboczej frezarki pionowej typu 612, wyposażonej w stół obraca­jący się w sposób ciągły i głowicę dwuwrzecionową do jednoczesnego fre­zowania dwóch poziomych przecięć w tłoku. Układ części roboczej frezarki typu 680 z automatycznym zaciskiem krzywkowym do frezowania skośnego przecięcia w tłoku przedstawiono na rys. 207.