Reklama
A A A

Właściwości silnika M-20 i S 21

Warunkiem osiągania dużych przebiegów międzynaprawczych (na­prawy główne) jest odpowiedni sposób eksploatacji samochodu. Po­jęcie eksploatacji obejmuje wiele problemów i zależności technicz­nych. W tym podrozdziale rozważania ograniczą się do właściwości silnika, ponieważ ten zespół stawiany jest przez służbę obsługowo-na-prawczą na pierwszym miejscu, a użytkownicy określają go jako „serce samochodu". Użytkowe wartości silnika polegają nie tylko na małym zużyciu paliwa i oleju, ale przede wszystkim na odpowiednim dobraniu cha­rakterystyki pracy silnika. W związku z tym przeanalizowanie wy­kresów charakterystyki (tzw. zewnętrznej) pracy silników M-20 i S 21 będzie pożyteczne. Poziome odcinki określają liczbę obrotów wału korbowego silnika na minutę. Podziałki na lewych pionowych krawędziach rysunków podają moc silników w koniach mechanicznych. Podziałki po pra­wej stronie w dolnej części rysunków podają wielkości jednostkowego zużycia paliwa w gramach na konia mechanicznego i godzinę. W gór­nej części podane są wielkości momentu obrotowego silnika w kilogramometrach (kGm). Krzywe na rysunku określają odpowiednio: Ne — moc silnika, MQ — moment obrotowy silnika, ge — jednostkowe zużycie paliwa. Wymienione pojęcia, charakteryzujące pracę silnika można w uproszczony sposób opisać następująco. Moment obrotowy silnika jest oddziaływaniem skrętnym, wy­wołanym przez siłę powodującą ruch obrotowy, co należy rozumieć jako iloczyn wspomnianej siły i ramienia, na którym ona działa. Moż­na to sobie wyobrazić jako działanie mięśni człowieka obracającego korbę, np. kołowrotu do wyciągania wiadra wody ze studni. Oczy­wiście, moment obrotowy będzie tym większy, im większa będzie siła mięśni człowieka oraz im dłuższe będzie ramię korby. Moc silnika jest to zdolność do wykonywania pracy przez jed­nostkę napędową w ciągu jednej sekundy. Można to sobie wyobrazić jako wyciąganie wiadra z wodą przez obracanie korbą kołowrotu studziennego. Jeśli korba obraca się powoli, to w ciągu określonej jednostki czasu uzyska się mniejszą wysokość podniesienia wiadra z wodą niż wtedy, gdy korba obraca się szybko. Szybkie obracanie korbą zapewnia więc znacznie większą wydajność (moc), wyrażającą się liczbą wydobytych wiader wody w umownym czasie. Siła mięśni jest jednak ograniczona, a więc nie można w dowolnym stopniu zwiększać prędkości obracania korbą. Analogiczna sytuacja istnieje w silnikach spalinowych; po osiągnięciu odpowiednich obro­tów moc silnika zaczyna się gwałtownie zmniejszać z powodu ograni­czonych prędkości przepływu paliwa i spalin (podobnie do ograni­czonej siły mięśni przy obracaniu korby kołowrotu). — Jednostkowe zużycie paliwa jest to ilość paliwa, jaką zużywa silnik przy odpowiedniej prędkości obrotowej do osiągnięcia mocy 1 KM w ciągu 1 godziny. Z przedstawionych wykresów widać w sposób oczywisty przy jakich prędkościach obrotowych silnik M-20 i S 21 pracują najekonomiczniej dając najlepsze wyniki eksploatacyjne (zakres obrotów między maksy­malnym momentem i maksymalną mocą).