Reklama
A A A

Wnioski praktyczne wynikające z charakterystyk pracy silników M-20 i S 21

Zakres najbardziej prawidłowej, a równocześnie najbardziej eko­nomicznej pracy silników określany jest dwiema wielkościami: maksymalnym momentem obrotowym i maksymalną mocą. Dla sil­ników M-20 i S 21 zakresy te przedstawiają się następująco: silnik M-20 (dolnozaworowy) 2200-^3600 obr/min, silnik S 21 (górnozaworowy) 2500-M000 obr/min. W wymienionych zakresach prędkości obrotowych pracę silników charakteryzuje duża sprawność oraz najmniejsze obciążenia mecha­niczne i zużycie poruszających się części. Ponadto w tych zakresach występuje najmniejsze jednostkowe zużycie paliwa (w stosunku do rozwijanej mocy). Stąd też omówiony zakres prędkości obrotowych silnika określa się jako najbardziej ekonomiczny. Z tych spostrzeżeń wynika podstawowy wniosek: nie bójmy się podwyższonych obrotów silnika, zwłaszcza w silnikach S 21. Ponieważ omówione zakresy prędkości obrotowych silnika nie pokrywają całe­go zakresu prędkości pojazdów, który mieści się dla samochodów Warszawa w granicach 0-i-130 km/h, zachodzi potrzeba wykorzystania do tego celu przekładni (skrzynki biegów) o takiej liczbie przełożeń (liczbie biegów), aby możliwe było utrzymanie wymaganej prędkości pojazdu przy pracy silnika w zakresie najekonomiczniejszych pręd­kości obrotowych. Zadaniem kierowcy jest więc dobór takiego przełożenia (tj. włącza­nie odpowiedniego biegu), na którym przy określonej prędkości sa­mochodu silnik będzie pracował w zakresie opisanych najekonomicz­niejszych prędkości obrotowych. Poza wymienionym celem, przekładnie skrzynki biegów służą rów­nież do zwiększenia przenoszonego momentu obrotowego z silnika na koła pojazdu. Dobór odpowiedniego biegu, a więc zmiana wielkości przenoszonego momentu obrotowego umożliwia dostosowanie się do zmiennych warunków jazdy, np. do ruszania samochodem z miejsca, do pokonywania wzniesień i trudnych warunków terenowych oraz do rozpędzania. Na rysunku 1.17 (wykres trakcyjny) przedstawiono prawidłowość doboru odpowiednich przełożeń skrzynki biegów samochodu Warsza­wa 224 oraz zakres wykorzystywania prędkości obrotowych silnika w czasie jazdy z różną prędkością. Odcinki linii poszczególnych biegów zawarte pomiędzy liniami oznaczającymi obroty maksymalnego momentu obrotowego i maksy­malnej mocy pokazują w jaki sposób zmieniają się obroty silnika i prędkość jazdy samochodu w ekonomicznym zakresie obrotów. Należy zwrócić uwagę, że minimalne prędkości na 2. i 3. biegu obejmują zakres 17-r-30 km/h, przy którym silnik pracuje bez wy­czuwalnych szarpnięć. Oczywiście, jazda samochodem z taką prędkoś­cią jest możliwa i nieszkodliwa tylko wtedy, jeśli pojazd toczy się "równomiernie po poziomej drodze i bez przyspieszeń. Jeżeli np. jadąc na 3. biegu z prędkością 30 km/h usiłuje się ener­gicznie wcisnąć pedał przyspieszenia, aby zmusić silnik do szybkiego wzrostu mocy, to występuje wtedy znaczne przeciążenie jego części ruchomych, jak tłoki, korbowody, wał korbowy, łożyska itp., co wy­wołuje intensywne ich zużycie. Nawet krótkotrwałe przeciążenie sil­nika przez zmuszenie go do rozwijania dużej mocy przy małych pręd­kościach obrotowych (znacznie poniżej obrotów maksymalnego mo­mentu obrotowego) jest niedopuszczalne z punktu widzenia prawidło­wej eksploatacji i powoduje znaczne zużycie silnika. W praktyce większość silników samochodów Warszawa osiąga większe przebiegi międzynaprawcze niż przewidują warunki technicz­ne i założenia eksploatacyjne; świadczy to o tym, że kierowca w sposób prawidłowy opanował technikę jazdy pod względem znajomości wa­lorów technicznych silnika. Przedwczesne zużycie silników w więk­szości przypadków jest wynikiem nieprzestrzegania zasad eksploata­cji podanych w fabrycznych instrukcjach obsługi. Jedyną prawidłową metodą, zapobiegającą przeciążeniu silnika, jest użytkowanie pojazdu na takim biegu, aby silnik pracował jak naj­częściej w zakresie ekonomicznych prędkości obrotowych. W związku z tym, jeśli warunki drogowe (pokonywanie wzniesień, złe na­wierzchnie itp.) wywołują taki wzrost oporów jazdy, że obroty zaczy­nają gwałtownie maleć poniżej prędkości obrotowych maksymalnego momentu obrotowego, to należy wówczas dostatecznie wcześnie prze­łączyć wyższy bieg na niższy, aby zapewnić pracę silnika w zakresie ekonomicznych prędkości obrotowych. Wtedy bez żadnej szkody moż­na kontynuować jazdę, a nawet przyspieszyć. Należy podkreślić, że w praktyce zmiany przełożeń (przełączanie biegów) następują na prędkościach, przy których obroty silnika są niższe od ekonomicznego zakresu prędkości obrotowych. Wynika to z faktu, że silnik rzadko pracuje z pełnym obciążeniem, odpowiada­jącym danym obrotom.