Wpływ warunków eksploatacji na stan techniczny samochodów
Warunki pracy samochodu charakteryzuje wiele czynników. Uwzględnienie wpływu każdego z nich na stan techniczny samochodu jest bardzo skomplikowane i wymagałoby zbyt szczegółowej analizy. Zajmiemy się więc wyłącznie czynnikami podstawowymi, które można podzielić na następujące grupy: a) warunki drogowe, b) warunki klimatyczne, c) charakter eksploatacji i d) sposób prowadzenia samochodu.
Warunki drogowe obejmują rodzaj nawierzchni drogi, jej stan i profil podłużny. Pogorszenie warunków drogowych idzie w parze ze zwiększeniem liczby hamowań, częstszymi zmianami prędkości obrotowej elementów układu napędowego, częstszą zmianą biegów oraz intensywniejszą pracą elementów zawieszenia. Im lepszy jest stan nawierzchni, tym ekonomiczniej sza jest praca samochodu, mniejsze zużycie elementów i dłuższy czas ich pracy.
Warunki klimatyczne to ilość opadów, temperatura otoczenia, siła i kierunek wiatrów. Ilość opadów wpływa na warunki drogowe. Opady powodują zwiększenie oporów ruchu na drogach o nawierzchniach miękkich i zmniejszenie współczynnika przyczepności na nawierzchniach twardych. Łączy się to z częstszym hamowaniem i zmianami prędkości jazdy, a więc ze wzrostem zużycia części. Temperatura otoczenia ma wpływ na intensywność chłodzenia zespołów, a zwłaszcza silnika. Przegrzanie silnika powoduje szybsze zużycie współpracujących części. Wzrost temperatury otoczenia łączy się jednak ze zmniejszeniem strat mocy związanych z nagrzewaniem oleju w zespołach napędowych bezpośrednio po uruchomieniu pojazdu. Temperatura powietrza ma również wpływ na łatwość rozruchu silnika. Wpływ wiatru może przejawiać się wzrostem mocy traconej na pokonanie oporów ruchu, a więc wzrostem zużycia elementów.
Do podstawowych czynników określających charakter eksploatacji należą warunki ruchu samochodu i jego obciążenie. Warunki ruchu samochodu to prędkość jazdy, częstość hamowania, rozpędzania i zatrzymywania. Im większa jest prędkość jazdy, im częściej samochód musi rozpędzać się i hamować, tym szybciej zużywają się jego zespoły. Podobnie wzrost obciążenia pojazdu powoduje cięższe warunki pracy zespołów, a więc szybsze ich zużycie.
Sposób prowadzenia samochodu ma istotny wpływ na trwałość jego zespołów. Szczególnie ważne jest możliwie płynne prowadzenie pojazdu, bez szarpnięć i gwałtownych zmian prędkości. Należy również unikać przejeżdżania ze zbyt dużą prędkością przez nierówności drogi i wyboje, gdyż powoduje to powstawanie dynamicznych przeciążeń zespołów układów jezdnego i nośnego oraz elementów zawieszenia zespołów. Na trwałość układu napędowego duży wpływ ma sposób włączania sprzęgła. Należy unikać gwałtownego włączania, gdyż powoduje
to powstawanie w układzie napędowym znacznych obciążeń skrętnych. Ważne jest również płynne przełączanie biegów i właściwy dobór przełożenia do chwilowych warunków ruchu. Jazda z włączonym nieodpowiednim przełożeniem skrzynki biegów wpływa niekorzystnie na trwałość silnika.
Dzięki właściwemu prowadzeniu samochodu można zwiększyć przebieg między naprawczy jego zespołów, a także można uzyskać oszczędności wynikające ze zmniejszenia zużycia paliwa.