Reklama
A A A

Wykańczająca obróbka otworów w łbie i w stopie

Obróbkę wykańczającą otworów w łbie i w stopie poprzedza zwykle obróbka pośrednia, zwana obróbką półwykańczającą. Obróbkę półwykańczającą przeprowadza się z reguły po zmontowaniu wstępnie obrobionego korbowodu. W odniesieniu do otworu w łbie obróbka ta ma najczęściej na celu jego przygotowanie do wtłoczenia tulei brązowej i polega na rozwiercaniu lub bardzo dokładnym wytaczaniu. Półwykańcza­jącą obróbka otworu w stopie korbowodu z wsta­wianymi panewkami ło­żyskowymi sprowadza się do rozwiercania lub wyta­czania. Szeroko rozpowszechnioną metodą obróbki pół wykańczającej otworu łba i stopy jest ich jednoczesne, bardzo dokładne wytaczanie. Na rys. 332 przedstawiono schemat takiej operacji na dwuwrzecionowej wytaczarce na przykładzie obróbki głównego korbowodu silnika gwiazdowego. W tym przypadku ustalenie całkowicie obrobionego korbowodu odbywa się na jego zewnętrznych powierzchniach łba i stopy. Wydajniejsze i bardziej jeszcze rozpowszechnione zwłaszcza w produk­cji masowej jest jednoczesne bardzo dokładne wytaczanie obu otworów przy użyciu czterowrzecionowej wytaczarki, przy czym każdy otwór ob­rabiany jest w dwóch przejściach. Schemat takiej operacji pokazano na rys. 333, a przebieg jej jest następujący. Po szybkim dosunięciu stołu do jednej pary wrzecion, następuje przełączenie posuwu z szybkiego na ro­boczy, po czym jest wykonywane wytaczanie w pierwszym przejściu obu otworów w jednym korbowodzie; z kolei stół zostaje szybko dosunięty do drugiej pary wrzecion, następuje przełączenie posuwu z szybkiego na ro­boczy i wykonywane jest wytaczanie w drugim przejściu obu otworów w drugim korbowodzie. Po zatrzymaniu obrabiarki pierwszy korbowód przestawia się na miejsce drugiego, a drugi zdejmuje się z obrabiarki. Przy innej odmianie jednoczesnej obróbki otworów w łbie i w stopie na cztero­wrzecionowej wytaczarce na jej stole zamocowuje się tylko jeden korbo­wód i oba otwory wytacza się w dwóch przejściach z jednego ustawienia. Przy obróbce korbowodu z bezpośrednim wylewaniem stopem łożysko­wym można w zupełności poprzestać na zwykłym wytaczaniu, ponieważ wszelkie niedokładności wpływają tylko na równomierność warstwy stopu łożyskowego. Gładkość powierzchni w danym przypadku jest zupełnie nieistotna, gdyż powstający przy tym ślad zgrubnej obróbki w kształcie żłobka śrubowego tylko pomaga lepszemu połączeniu ze stopem łożysko­wym. Obróbkę wykańczającą otworów w łbie i w stopie korbowodu wykonuje się po wtłoczeniu w otwór łba tulei brązowej. Niekiedy po wtłoczeniu sto­suje się przepychanie otworu w łbie. W danym przypadku operacja prze­pychania sprzyja zamocowaniu wtłoczonej tulei w korbowodzie. W wielu wytwórniach obróbka wykańczająca otworów w łbie i w stopie polega na jednoczesnym bardzo dokładnym wytaczaniu przy użyciu opisanych wy­żej dwu lub czterowrzecionowych obrabiarek. Ustalanie korbowodu do tej operacji odbywa się na pomocniczych podstawach obróbkowych lub też za pomocą specjalnych trzpieni ustawczych wprowadzanych w otwory łba i stopy i usuwanych po zakończeniu mocowania. Różna trwałość ostrzy noży przy jednoczesnym wytaczaniu otworu w brązowej tulei łba i otworu w stalowej stopie korbowodu zmniejsza w pewnym stopniu wydajność tej operacji i z tego względu szereg wy­twórni wykonuje bardzo dokładne wytaczanie obu wymienionych otworów oddzielnie. W tym przypadku po wtłoczeniu tulei brązowej i po wstępnym obrobieniu za pomocą przepychacza, najpierw obrabia się wykańczająco otwór w stopie, a następnie wykorzystując ten otwór do ustalenia prze­prowadza się obróbkę wykańczającą otworu w łbie. Ze względu na stosunkowo małą trwałość ostrza noża do wytaczania przy skrawaniu stali w niektórych wytwórniach obróbka wykańczająca otworu w stopie polega na rozwiercaniu i szlifowaniu. Szlifowanie umożli­wia uzyskanie wymaganej dokładności położenia osi otworu w stopie, jest ono jednak operacją kosztowną ze względu na niedużą wydajność i brak możliwości stosowania wielopozycyjnych i wielonarzędziowych ob­rabiarek, jak ma to miejsce przy bardzo dokładnym wytaczaniu. Do szli­fowania korbowód ustala się na obrobionych płaszczyznach bocznych sto­py i za pomocą kołka wprowadzonego w otwór w łbie. W przypadku korbowodów z panewkami cienkościennymi otwór w sto­pie korbowodu po bardzo dokładnym wytaczaniu lub po szlifowaniu podle­ga jeszcze gładzeniu, które umożliwia uzyskanie zarówno potrzebnej do­kładności, jak i gładkości powierzchni.